Medeniyetin ilk sarti adalettir. Sigmund Freud Medeniyetin ilk sarti adalettir. Sigmund Freud Memleketler kiliçla alinir, lakin adaletle muhafaza edilir. TIMURLENK Mutlak hak mutlak haksizliktir. Cicero Mutluluk sansi olmasaydi, adaletin hali ne olurdu? ALBERT CAMUS Ne kadar çok yardim edilirse, insanlar kendileri için o kadar az çalisacaklardir ve ne kadar az çalisirlarsa fakirlikte o ölçüde artacaktir. Leo Tolstoy Nomos (hukuk) herseyin kralidir. Heredotus Örnek insanlar adaleti anlar. Konfüçyüs Özgürlük ve hukuk ikiz kizkardeslerdir. Özgürlük sadece saglam bir düzen içinde gerçeklesebilir. Özgürlügü korumak ve yikildigi yerde yeniden insaa etmek, özgürlük asiklarinin ilk görevidir. Friedrich Ebert Peter’den çalip, Paul’a veren devlet daima Peter’e bagimlidir. George Bernard Shaw Sadece ‘sosyal adalet’ degil, ayni zamanda ‘sosyal demokrasi’, ‘sosyal piyasa ekonomisi’ ve ‘sosyal hukuk devleti’ ( Sozialer Rechtstaat) gibi kavramlarin anlamlari tamamen açik ve anlasilirdir. Bu nedenle adalet, demokrasi, piyasa ekonomisi ya da Rechtstaat kelimelerinin basina ‘sosyal’ sifatinin eklenmesi tamamen gereksizdir. Friedrich A.von Hayek Silahli adalet, en kötü adaletsizlige bedeldir. ALAIN Sorusturmaya baslamadan önce suç isledigi sanilan kimsenin sessiz kalma hakkinin bulundugu kendisine bildirilmelidir. Yapacagi her ifadenin kendi aleyhine kullanilabilecegi anlatilmalidir. Ayrica bir avukat bulundurma hakkinin var oldugu kendisine bildirilmelidir. Earl Warren Sosyal adalet bir bos formülden baska bir sey degildir. Friedrich A. von Hayek Sosyal adalet muhtemelen pek çok kisinin daha az talihli olan kimselere karsi iyi niyetini ifade eden bir kavram olmanin ötesinde bir nitelik kazanmistir. Sosyal adaletin gerçekte bazi çikar gruplarinin taleplerinden baska bir sey olmadigini ve dürüst olmayan bir kavrama dönüstügünü belirtmemiz gerekir. Eger bu konudaki tartismalarin dürüst olmasi gerekiyorsa, o zaman insanlar bu kavramin entelektüel olarak kötü bir kullanima maruz oldugunu, demagoji ve ucuz gazetecilik araci olarak kullanildigini kabul etmelidirler. Sorumlu düsünürler bu kavrami kullanmaktan utanmalidirlar. Bu kavramin gerçek mahiyeti anlasilirsa, kullanilmasinin yanlis oldugu bilinecektir. Friedrich A. von Hayek Seref ve dogruluk adaletin temelidir. Justitia fundementum est fides. Cicero Tanri adaleti, onu sevene verir. AMENEMOPE Tanri her kusa yiyecegini verir, fakat yuvasina yiyecegini atmaz. Josiah Gilbert Holland Toplumda dilencilere bir talep varsa, o zaman bir kisim insan kesinlikle dilenci olacaktir. Simon Newcomb Tüm insanlara esit ve tam adalet saglanilmalidir; din özgürlügü, basin özgürlügü, habeas corpus güvenligi altinda bireyin özgürlügü, tarafsizca seçilmis jüri önünde durusmaya çikma hakki... Bu ilkeler bizim devrim ve reform çagina ulasmamiza rehber olmuslardir. Thomas Jefferson Ülkelerine düzeni getirmek isteyenler önce kendi ailelerini islah etmelidirler. Ailelerini islah etmek isteyenler önce kendi özel yasamlarini düzeltmelidirler. Kendi özel yasamlarini düzeltmek isteyenler önce akillarini islah etmelidirler. Akillarini islah etmek isteyenler bu isteklerinde samimi olmalidirlar. Isteklerinde samimi olmak isteyenler bilgilerini genisletmelidirler. Bilgilerini genisletmek isteyenler önce arastirmalidirlar. Konfüçyüs Yargi içerisinde mahkemelerin tam bagimsizligi anayasa içerisinde güvence altina alinmalidir. Alexander Hamilton Yargi üç devlet kuvveti arasinda en zayifidir. Alexander Hamilton Yargiçlari kem yargilayacak? Latin Atasözü Yargiçlarin daimi olarak görevde olmalari dolayisiyla tarafli olabilmeleri tehlikesi dolayisiyla jüri sistemi olusturulmalidir. Thomas Jefferson Yargiçlarin tüm anayasal meselelerde nihai hakem olduklarini düsünmek tehlikeli bir doktrindir. Bu bizi oligarsik despotizme götürür. Thomas Jefferson Yasa bir insanin bir eylemde bulunmasi veya eylemin sinirlandirilmasinin ölçüsü ve kuralidir; lex (yasa), ‘ligare’ (bagli kilmak) kelimesinden türetilmistir ve bir kimsenin eylemlerinden ‘bagli tutulmasini’ ifade eder. Thomas Aquinas Yasal adalet dogruluk sanatidir. Latin Sözü Yasalar fakiri ezer ve zenginler ise yasalari yönetir. Oliver Goldsmith Yasalar insani kontrol etmek için gereklidir. Han Fei Yasalar örümcek agi gibidir; küçük sinekler örümcek agina yakalanir, esek arilari ise örümcek agini deler geçer. Jonathan Swift Yasalari her yerde güçlüler yapti ve zayiflari ezdi. Turgot Yasalarin ilk ve temel amaci bireylerin mutlak haklarini korumak ve düzenlemektir.William Blackstone Zayif, daima adalet ve esitlik ister, halbuki bunlar kuvvetlinin umurunda bile degildir. ARISTOTELES |
Olgunluk üç seyde gereklidir: Musîbetlere
sabir, isteklerde asiriya kaçmamak ve istiyene vermektir. Öfke, tutusturulmus bir ates gibidir. Her kim ki öfkesine hâkim olursa, onu söndürür ve her kim onu saliverirse, ilk yanan kendisi olur. Sabir en güzel huy, ilim en serefli süs esyasidir. Sabir iki kisimdir: Sevmedigin seye sabretmek ve sevdigin seye sabretmek. Sabir iki kisimdir; belâya sabir iyi ve güzeldir. Bundan daha güzeli, harâmlara karsi sabirdir. Sabir, en güzel îmân kisvesi ve insanlarin en serefli ahlâkidir. Sabir, insanin basina gelene katlanmasi demektir. Onu kizdirana karsi da kendisine hâkim olmaktir. Sevgi, kalblerin birbirine yakinlasmasi ve rûhlarin ünsiyetidir. Sikintiya düsmeden önce emniyet tedbirini alan kimse, ayagini saglam yere basmis olur. Sikintiya karsi sabir etmek, bolluk ânindaki âfiyetten daha efdaldir. Söz ilâç gibidir. Azi faydali, çogu zararlidir. Sükût, sana vakar kazandirir ve seni özür dileme zahmetinden kurtarir. Süse ve ziynete heves eden erkekler, vakia erkektir; amma, mert degillerdir. Sahsiniza kötülük eden bir düsmani affediniz. Lakin vataniniza ve milletinize kötülük eden bir kimseyi, asla affetmeyiniz. Sek ,süphe, yakîni bozar, îmâni yok eder. Takvâ, dîni islâh, nefsi muhâfaza eder ve mürüvveti süsler. Tatli dili olanlarin dostlari her gün biraz daha artar. Tûl-i emel, fazla yasama arzusu, serâb gibidir, bunu gören su sanip aldanir. Yalanci, sözünde suçludur, isterse delîli kuvvetli ve agzi lâf yapan biri olsun. Yaptigi günâh bir isle ögünmek, o günâhi yapmaktan daha kötüdür. Yumusak basli olanlar; en sabirli, derhal affedici ve en güzel huylu olan kimselerdir. Yumusaklik, durulmayi çabuk saglar ve zor olan seyleri kolaylastirir. Yumusaklik, öfke atesini söndürür. Hiddet ise öfke atesini körükler. Zulüm; ayaklarin kaymasina, ni'metin yok olmasina, milletlerin helâkine sebep olur. |
Bana öyle geliyor ki, korkusuz bir insanin çikip
öbür insanlara su yalin gerçegi ögretmesi kadar
devrimci bir davranis olamaz: Sen neysen osun ve hiç bir zaman
baska türlü olamayacaksin; senin hayatin budur, hep buydu, hep
bu olacaktir. Parasi olan çok yasar; sözünü geçirebilen
bir yanlis yapmaz; güçlü olan dogrunun ne olduguna karar
verir. Tarih budur! Ecce historia! Gottfried Benn Birakin adalet yerini bulsun, isterse kiyamet kopsun. WILLIAM WATSON Bir devlet görevlisi veya savci tarafindan, suçu açik bir sekilde tanimlanmadigi sürece evinde arama yapilmasi ve kisinin tutuklanmasi çok elimdir ve baski demektir. Bu tür eylemlere izin verilmemelidir. Virginia Haklar Bildirgesi, 1776 Bir evrensel kanun vardir... Bu adalet kanunudur. Adalet bir milletin hukukunun temel tasidir. Alexis de Tocqueville Bir günlük adalet altmis yillik ibadetten faziletlidir. Hz. Muhammed Bir insan taraf tutmaya baslar baslamaz, dünyada da o gerçekleri o kadar az görmeye baslar. HEYWOOD BRAUN Bir saat adaletle hükmetmek, bir sene ibadet etmekten daha hayirlidir. HZ. MUHAMMED Bizim yasamimiz dogruyu söylemektir: Geciken adalet adaletsizliktir. William Penn Bu topraklarda ikamet eden kimseler daima ‘writ of habeas corpus’ hakkina ve jüri önünde durusma haklarina sahip olacaklardir. Northwast Ordinance 13 Temmuz 1787 Bunun adi kardeslik: ‘Sen ürettin, ben üretmedim; biz dostuz; haydi paylasalim’, ‘sen bir seye sahipsin; ben bir seye sahip degilim; biz kardesiz; haydi paylasalim. Frederic Bastiat Dagitici adaletin kesfedilebilecek ve kabul edilebilecek genel ilkeleri yoktur. Friedrich A. von Hayek Daha fazla yasa, daha az adalet demektir. Marcus Tullius Cicero Demokrasi, temsili ve çogulcu karakteri ile seçmene hesap verilmesini, kamu makamlarinin hukuka uymak yükümlülügünü ve adaletin yansiz bir sekilde dagitilmasini da zorunlu kilar. Kimse hukukun üstünde olamaz. Paris Sarti Devletin hazinesi adalettir. KONFUÇYUS Dilencinin torbasi deliktir. Eski Yunan Atasözü Dünya yikilsa da birak adalet yerini bulsun. Latin Atasözü Dünyanin imari ancak adaletle mümkündür. Fazl b. Iyaz Dünyanin yikilmamasi için birak adalet yerini bulsun. Latin Atasözü Eger yargi gücü, yasama ve yürütme güçlerinden ayrilmazsa özgürlük sözkonusu olamaz. Montesquieu Eger yasalara saygi gösterilmesini istiyorsak, önce saygi duyulacak yasalar yapilmasi lazimdir. Louis D. Brandeis Egitimli insanlar adaleti ilke edinir ve onu düzenli bir biçimde yürütür; onu alçak gönüllülükle kurar ve sadakatla gerçeklestirir. Konfüçyüs Egitimli insanlar öncelikle adalete deger verir. Egitimli insanlar adalet olmadan cesaret sahibi olunca asi olurlar. Küçük insanlar adalet olmadan cesaret sahibi olunca haydut olurlar. Konfüçyüs Esitsizlik esyanin tabiatidir. Eger büyük ayakkabinin fiyati küçük ayakkabinin fiyati ile ayni olsaydi kim büyük ayakkabi yapardi ki? Mencius Fakir daha fazlasina layik olabilir; fakat devletin fakirler adina yaptigi harcamalar fakire bir yarar saglamaz. Nathan Glazer Fakirlere devlet tarafindan yardim etmek kuslari atlar arasinda doyurmaya benzer. Walter Williams Fakirlere yardim için çikarilan fakirlik yasalari tasarruf etme istegini ve gücünü azaltir; sanayiye olan istegi azaltir ve netice olarak toplumun mutlulugunu azaltir. Thomas R.Malthus Fakirlerin istiraplarina çözüm için Ingiltere’de fakirlik yardimlarini öngören yasalar (poor-laws) çikartildi. Ancak, kötü talihli bireylere bir fayda saglasin diye yapilan fakirlik yardimlarinin olumsuz sonuçlarinin daha genis bir alana yayilmasindan korkulmalidir. Thomas R.Malthus Fakirlik kendini fakir hissetmek demektir. Emerson Geciken adalet adalet degildir. William A.Gladstone Gelir dagilimini ekonomideki üretim ve verimlilik düzeyi belirler. Ekonomide üretim ve verimlilik ne kadar düsük olursa, gelirlerdeki esitsizlikler de o kadar büyük olur. Üretim ve verimlilik ne kadar yüksekse, esitsizlik de o kadar azdir. Peter Drucker Gökyüzü düsse de birak adalet yerini bulsun. Latin Atasözü |